کسی «مشکل» یا «مساله» خاصی دارد و درباره آن با کسی که بیش‏تر می‌داند صحبت می‌کند تا مشکلش حل شود. مشکل یا مساله به هر وضعِ پیچیده، واقعی یا ساختگی گفته می‏شود که حل آن مستلزم فعالیت فکری و عقلی است.

«مشورت» را به معنی صلاح‏اندیشی و کنکاش درباره یک موضوع هم می‌دانند و «مشاوره» به معنی با هم مشورت کردن به‏کار می‌رود. به طور کلی مشاوره (Counseling) در فرهنگ‏های علوم رفتاری به این ترتیب تعریف شده است: بحث و بررسی عمیق درباره مشکلاتی که فرد با آن‏ها مواجه است. به طور معمول فرد پس از گفت‏و‏گو درباره مشکلاتش با مشاور، به راه‏حلی مناسب دست می‌یابد. مشکل فرد نیز ممکن است در زمینه‌های مختلف باشد.

«مشورت» یا «مشاوره» پشتیبان بی‏نظیر در زندگی، پیروزی‏بخش در عرصه‏های شک و تردید، و زمینه‏ساز خیر و برکت در امروز و فردای اشخاص است. و در آن سو، بی‏توجهی به آراء و نظریات عالمانه، خالصانه و دلسوزانه دیگران باعث شکست، هلاکت و سقوط از مسیر ترقی و تکامل است.

مشاوره به معنی رأي و نظر فرد یا افراد ديگري را در انجام کاري یا درباره مساله‏ای خواستن است که طی آن به تجزیه و تحلیل مساله و انتخاب راه‏حل‏های مناسب مبادرت می‏شود. مشاوره و راهنمايي نقش بسيار مهمي در زندگي فردی، اجتماعی و حرفه‏ای افراد دارد. مشورت با ديگران و بهره جستن از اندیشه‏ها و نظرات آنان در كارها، همواره مورد تاكيد بزرگان بوده است. وجوه افتراق فکری و عقلی بين انسان‏ها از يك‏سو و پيچيدگي نظام اجتماعي و ارتباطی از سوي ديگر اين امر مهم را امروزه بيش‏تر نمایان می‏سازد.

 

تعریف مشاوره اطلاعاتی

تعاریف متعددی می‏توان برای مشاوره ارائه کرد:

مشاوره یعنی مشورت کردن، و طرح مسائل و مشکلات نزد کسی که اطلاعات، دانش و علم او بالاست.

مشاوره یعنی پیوند عقل‏های سلیم با عقل خود و تشریک در عقل عقلاء و بهره جستن از فکر و اندیشه ديگران به منظور دستيابي به توان‏مندي‏ها و نظرات آنان و استفاده از استعداد و توان‏مندي عقلی و فکری ديگران برای حل مسائل و مشکلات.

مشاوره يعني مشاركت دادن يا جستن اطلاعات، توانايي‏ها و تجارب در مورد يا موارد خاص. لذا مشاوره به معنی ايجاد يك ارتباط دوطرفه است كه در آن شخصي به شخص ديگر كمك مي‏كند تا با توجه به نيازهاي اطلاعاتی خود، تصميم درستي بگيرد و بر اساس آن تصميم، عمل کند.

مشاوره يعني گوش کردن به حرف‌هاي فرد نیازمند اطلاعات، توجه به نگراني‌های او، پيدا کردن راه‏حل مناسب و اجراي آن. بنابراین، مشاوره چیزی جز گوش فرادادن، تأمل و تفكر کردن و پیشنهاد راه‏حل مناسب دادن نیست. مشاوره یعنی ابتدا درك نمودن مساله و سپس پیدا کردن راه‌حل مناسب و در نهایت، هدایت و راهنمایی كردن كه البته به طور جامع صورت گیرد و قابل تحقق باشد.

مشاوره یعنی کمک کردن به یک فرد یا یک گروه تا بتواند مشکلات خود را حل کند و رشد فردی و اجتماعی بهتری داشته باشد. بنابراین، مشاور کسی است که آموزش دیده و با مشکلات، نگرانی‏ها، تضادها، اضطراب و مسائل تصمیم‏گیری افراد آشناست و روش‏ها و تکنیک‏ها را می‏داند و می‏تواند برای حل مشکلات به افراد کمک کند. هدف مشاوره اطلاعاتی، یاری رساندن به یک شخص حقیقی یا حقوقی به منظور حل مشکلات وی، ارائه طرح و نقشه برای آینده وی، تغییر نگرش شخص نسبت به جهان اطراف خود و کمک‏هایی فکری و اطلاعاتی است. مشاوره اطلاعاتی شامل مطالعه همه‏جانبه و بررسي عميق مشکلاتي است که فرد با آن‏ها مواجه است و به ارائه نظرات صحيح و مناسب در جهت هدايت فرد منجر مي‏شود.

مشاوره اطلاعاتی فرايندي است که در آن فرد در نقش دائمي يا موقت مشاور، بپذيرد وقت و توجه خود را صرف فرد يا افرادي کند و به اين طريق به مراجعه‏کننده فرصتي دهد تا در جهت جست‏وجو و کشف راه‏حل‏های مناسب به صورتي مدبرانه‏تر بکوشد. در واقع، مشاور فضايي ايمن و آسوده براي تحقق اين امر ايجاد مي‏کند.

 

اهداف مشاوره اطلاعاتی

اهداف مشاوره اطلاعاتی عبارتند از:

o       ارضاي نيازهای اطلاعاتی  و تأمین اطلاعات مورد نیاز مُراجع؛

o       ایجاد تغييرات مناسب در نظام اطلاعاتی مراجعه‏کننده به منظور فراهم کردن فرصت مناسب‏تر؛

o       آموزش صحيح تصميم‏گيري بر مبنای اطلاعات؛ و

o       حل مساله یا مشکل.

واژه «مشاوره» به معنی «مشورت کردن» از واژه عربی «شور» مشتق شده است. اگر واژه «شور» از لحاظ حروف وارونه و جابه‏جا شود واژه «روش» به‏دست می‏آید. در واژه «شور» روش‏مندی به انسان هدیه می‏شود. در مشاوره به فرد نیازمند اطلاعات گفته می‏شود که کارش را با روش انجام دهد؛ روش‏مند باشد؛ شیوه درست انجام کار را بیاموزد؛ و آن را به نحو مطلوب تحقق بخشد. وقتی که فردی در حل یک مشکل ناتوان می‏ماند، باید با فرد دیگری که بیرون از آن فضای مشکل‏آفرین است و اساساً آنچه را ذهن، مشکل به حساب می‏آورد مشکل نمی‏بیند، به یاری او بیاید و از دیدگاهی دیگر و افقی متفاوت، مساله را ببیند و برای رهایی از آن مساله روش ویژه‏ای پیشنهاد کند. شاید به همین دلیل است که خداوند پیامبرش را به «شور» فرا می‏خواند تا مشاوره و روش‏مندی را به انسان‏ها بیاموزاند.

وقتی صحبت از «مشورت» یا «مشاوره» می‌شود، نخستین چیزی که به ذهن می‌رسد این است که کسی «مشکل» یا «مساله» خاصی دارد و درباره آن با کسی که بیش‏تر می‌داند صحبت می‌کند تا مشکلش حل شود. مشکل یا مساله به هر وضعِ پیچیده، واقعی یا ساختگی گفته می‏شود که حل آن مستلزم فعالیت فکری و عقلی است.

«مشورت» را به معنی صلاح‏اندیشی و کنکاش درباره یک موضوع هم می‌دانند و «مشاوره» به معنی با هم مشورت کردن به‏کار می‌رود. به طور کلی مشاوره (Counseling) در فرهنگ‏های علوم رفتاری به این ترتیب تعریف شده است: بحث و بررسی عمیق درباره مشکلاتی که فرد با آن‏ها مواجه است. به طور معمول فرد پس از گفت‏و‏گو درباره مشکلاتش با مشاور، به راه‏حلی مناسب دست می‌یابد. مشکل فرد نیز ممکن است در زمینه‌های مختلف باشد.

«مشورت» یا «مشاوره» پشتیبان بی‏نظیر در زندگی، پیروزی‏بخش در عرصه‏های شک و تردید، و زمینه‏ساز خیر و برکت در امروز و فردای اشخاص است. و در آن سو، بی‏توجهی به آراء و نظریات عالمانه، خالصانه و دلسوزانه دیگران باعث شکست، هلاکت و سقوط از مسیر ترقی و تکامل است.

مشاوره به معنی رأي و نظر فرد یا افراد ديگري را در انجام کاري یا درباره مساله‏ای خواستن است که طی آن به تجزیه و تحلیل مساله و انتخاب راه‏حل‏های مناسب مبادرت می‏شود. مشاوره و راهنمايي نقش بسيار مهمي در زندگي فردی، اجتماعی و حرفه‏ای افراد دارد. مشورت با ديگران و بهره جستن از اندیشه‏ها و نظرات آنان در كارها، همواره مورد تاكيد بزرگان بوده است. وجوه افتراق فکری و عقلی بين انسان‏ها از يك‏سو و پيچيدگي نظام اجتماعي و ارتباطی از سوي ديگر اين امر مهم را امروزه بيش‏تر نمایان می‏سازد.

 

تعریف مشاوره اطلاعاتی

تعاریف متعددی می‏توان برای مشاوره ارائه کرد:

مشاوره یعنی مشورت کردن، و طرح مسائل و مشکلات نزد کسی که اطلاعات، دانش و علم او بالاست.

مشاوره یعنی پیوند عقل‏های سلیم با عقل خود و تشریک در عقل عقلاء و بهره جستن از فکر و اندیشه ديگران به منظور دستيابي به توان‏مندي‏ها و نظرات آنان و استفاده از استعداد و توان‏مندي عقلی و فکری ديگران برای حل مسائل و مشکلات.

مشاوره يعني مشاركت دادن يا جستن اطلاعات، توانايي‏ها و تجارب در مورد يا موارد خاص. لذا مشاوره به معنی ايجاد يك ارتباط دوطرفه است كه در آن شخصي به شخص ديگر كمك مي‏كند تا با توجه به نيازهاي اطلاعاتی خود، تصميم درستي بگيرد و بر اساس آن تصميم، عمل کند.

مشاوره يعني گوش کردن به حرف‌هاي فرد نیازمند اطلاعات، توجه به نگراني‌های او، پيدا کردن راه‏حل مناسب و اجراي آن. بنابراین، مشاوره چیزی جز گوش فرادادن، تأمل و تفكر کردن و پیشنهاد راه‏حل مناسب دادن نیست. مشاوره یعنی ابتدا درك نمودن مساله و سپس پیدا کردن راه‌حل مناسب و در نهایت، هدایت و راهنمایی كردن كه البته به طور جامع صورت گیرد و قابل تحقق باشد.

مشاوره یعنی کمک کردن به یک فرد یا یک گروه تا بتواند مشکلات خود را حل کند و رشد فردی و اجتماعی بهتری داشته باشد. بنابراین، مشاور کسی است که آموزش دیده و با مشکلات، نگرانی‏ها، تضادها، اضطراب و مسائل تصمیم‏گیری افراد آشناست و روش‏ها و تکنیک‏ها را می‏داند و می‏تواند برای حل مشکلات به افراد کمک کند. هدف مشاوره اطلاعاتی، یاری رساندن به یک شخص حقیقی یا حقوقی به منظور حل مشکلات وی، ارائه طرح و نقشه برای آینده وی، تغییر نگرش شخص نسبت به جهان اطراف خود و کمک‏هایی فکری و اطلاعاتی است. مشاوره اطلاعاتی شامل مطالعه همه‏جانبه و بررسي عميق مشکلاتي است که فرد با آن‏ها مواجه است و به ارائه نظرات صحيح و مناسب در جهت هدايت فرد منجر مي‏شود.

مشاوره اطلاعاتی فرايندي است که در آن فرد در نقش دائمي يا موقت مشاور، بپذيرد وقت و توجه خود را صرف فرد يا افرادي کند و به اين طريق به مراجعه‏کننده فرصتي دهد تا در جهت جست‏وجو و کشف راه‏حل‏های مناسب به صورتي مدبرانه‏تر بکوشد. در واقع، مشاور فضايي ايمن و آسوده براي تحقق اين امر ايجاد مي‏کند.

 

اهداف مشاوره اطلاعاتی

اهداف مشاوره اطلاعاتی عبارتند از:

o       ارضاي نيازهای اطلاعاتی  و تأمین اطلاعات مورد نیاز مُراجع؛

o       ایجاد تغييرات مناسب در نظام اطلاعاتی مراجعه‏کننده به منظور فراهم کردن فرصت مناسب‏تر؛

o       آموزش صحيح تصميم‏گيري بر مبنای اطلاعات؛ و

o       حل مساله یا مشکل