مشاوره اطلاعاتی
«مشورت» را به معنی صلاحاندیشی و کنکاش درباره یک موضوع هم میدانند و «مشاوره» به معنی با هم مشورت کردن بهکار میرود. به طور کلی مشاوره (Counseling) در فرهنگهای علوم رفتاری به این ترتیب تعریف شده است: بحث و بررسی عمیق درباره مشکلاتی که فرد با آنها مواجه است. به طور معمول فرد پس از گفتوگو درباره مشکلاتش با مشاور، به راهحلی مناسب دست مییابد. مشکل فرد نیز ممکن است در زمینههای مختلف باشد.
«مشورت» یا «مشاوره» پشتیبان بینظیر در زندگی، پیروزیبخش در عرصههای شک و تردید، و زمینهساز خیر و برکت در امروز و فردای اشخاص است. و در آن سو، بیتوجهی به آراء و نظریات عالمانه، خالصانه و دلسوزانه دیگران باعث شکست، هلاکت و سقوط از مسیر ترقی و تکامل است.
مشاوره به معنی رأي و نظر فرد یا افراد ديگري را در انجام کاري یا درباره مسالهای خواستن است که طی آن به تجزیه و تحلیل مساله و انتخاب راهحلهای مناسب مبادرت میشود. مشاوره و راهنمايي نقش بسيار مهمي در زندگي فردی، اجتماعی و حرفهای افراد دارد. مشورت با ديگران و بهره جستن از اندیشهها و نظرات آنان در كارها، همواره مورد تاكيد بزرگان بوده است. وجوه افتراق فکری و عقلی بين انسانها از يكسو و پيچيدگي نظام اجتماعي و ارتباطی از سوي ديگر اين امر مهم را امروزه بيشتر نمایان میسازد.
تعریف مشاوره اطلاعاتی
تعاریف متعددی میتوان برای مشاوره ارائه کرد:
مشاوره یعنی مشورت کردن، و طرح مسائل و مشکلات نزد کسی که اطلاعات، دانش و علم او بالاست.
مشاوره یعنی پیوند عقلهای سلیم با عقل خود و تشریک در عقل عقلاء و بهره جستن از فکر و اندیشه ديگران به منظور دستيابي به توانمنديها و نظرات آنان و استفاده از استعداد و توانمندي عقلی و فکری ديگران برای حل مسائل و مشکلات.
مشاوره يعني مشاركت دادن يا جستن اطلاعات، تواناييها و تجارب در مورد يا موارد خاص. لذا مشاوره به معنی ايجاد يك ارتباط دوطرفه است كه در آن شخصي به شخص ديگر كمك ميكند تا با توجه به نيازهاي اطلاعاتی خود، تصميم درستي بگيرد و بر اساس آن تصميم، عمل کند.
مشاوره يعني گوش کردن به حرفهاي فرد نیازمند اطلاعات، توجه به نگرانيهای او، پيدا کردن راهحل مناسب و اجراي آن. بنابراین، مشاوره چیزی جز گوش فرادادن، تأمل و تفكر کردن و پیشنهاد راهحل مناسب دادن نیست. مشاوره یعنی ابتدا درك نمودن مساله و سپس پیدا کردن راهحل مناسب و در نهایت، هدایت و راهنمایی كردن كه البته به طور جامع صورت گیرد و قابل تحقق باشد.
مشاوره یعنی کمک کردن به یک فرد یا یک گروه تا بتواند مشکلات خود را حل کند و رشد فردی و اجتماعی بهتری داشته باشد. بنابراین، مشاور کسی است که آموزش دیده و با مشکلات، نگرانیها، تضادها، اضطراب و مسائل تصمیمگیری افراد آشناست و روشها و تکنیکها را میداند و میتواند برای حل مشکلات به افراد کمک کند. هدف مشاوره اطلاعاتی، یاری رساندن به یک شخص حقیقی یا حقوقی به منظور حل مشکلات وی، ارائه طرح و نقشه برای آینده وی، تغییر نگرش شخص نسبت به جهان اطراف خود و کمکهایی فکری و اطلاعاتی است. مشاوره اطلاعاتی شامل مطالعه همهجانبه و بررسي عميق مشکلاتي است که فرد با آنها مواجه است و به ارائه نظرات صحيح و مناسب در جهت هدايت فرد منجر ميشود.
مشاوره اطلاعاتی فرايندي است که در آن فرد در نقش دائمي يا موقت مشاور، بپذيرد وقت و توجه خود را صرف فرد يا افرادي کند و به اين طريق به مراجعهکننده فرصتي دهد تا در جهت جستوجو و کشف راهحلهای مناسب به صورتي مدبرانهتر بکوشد. در واقع، مشاور فضايي ايمن و آسوده براي تحقق اين امر ايجاد ميکند.
اهداف مشاوره اطلاعاتی
اهداف مشاوره اطلاعاتی عبارتند از:
o ارضاي نيازهای اطلاعاتی و تأمین اطلاعات مورد نیاز مُراجع؛
o ایجاد تغييرات مناسب در نظام اطلاعاتی مراجعهکننده به منظور فراهم کردن فرصت مناسبتر؛
o آموزش صحيح تصميمگيري بر مبنای اطلاعات؛ و
o حل مساله یا مشکل.
واژه «مشاوره» به معنی «مشورت کردن» از واژه عربی «شور» مشتق شده است. اگر واژه «شور» از لحاظ حروف وارونه و جابهجا شود واژه «روش» بهدست میآید. در واژه «شور» روشمندی به انسان هدیه میشود. در مشاوره به فرد نیازمند اطلاعات گفته میشود که کارش را با روش انجام دهد؛ روشمند باشد؛ شیوه درست انجام کار را بیاموزد؛ و آن را به نحو مطلوب تحقق بخشد. وقتی که فردی در حل یک مشکل ناتوان میماند، باید با فرد دیگری که بیرون از آن فضای مشکلآفرین است و اساساً آنچه را ذهن، مشکل به حساب میآورد مشکل نمیبیند، به یاری او بیاید و از دیدگاهی دیگر و افقی متفاوت، مساله را ببیند و برای رهایی از آن مساله روش ویژهای پیشنهاد کند. شاید به همین دلیل است که خداوند پیامبرش را به «شور» فرا میخواند تا مشاوره و روشمندی را به انسانها بیاموزاند.
وقتی صحبت از «مشورت» یا «مشاوره» میشود، نخستین چیزی که به ذهن میرسد این است که کسی «مشکل» یا «مساله» خاصی دارد و درباره آن با کسی که بیشتر میداند صحبت میکند تا مشکلش حل شود. مشکل یا مساله به هر وضعِ پیچیده، واقعی یا ساختگی گفته میشود که حل آن مستلزم فعالیت فکری و عقلی است.
«مشورت» را به معنی صلاحاندیشی و کنکاش درباره یک موضوع هم میدانند و «مشاوره» به معنی با هم مشورت کردن بهکار میرود. به طور کلی مشاوره (Counseling) در فرهنگهای علوم رفتاری به این ترتیب تعریف شده است: بحث و بررسی عمیق درباره مشکلاتی که فرد با آنها مواجه است. به طور معمول فرد پس از گفتوگو درباره مشکلاتش با مشاور، به راهحلی مناسب دست مییابد. مشکل فرد نیز ممکن است در زمینههای مختلف باشد.
«مشورت» یا «مشاوره» پشتیبان بینظیر در زندگی، پیروزیبخش در عرصههای شک و تردید، و زمینهساز خیر و برکت در امروز و فردای اشخاص است. و در آن سو، بیتوجهی به آراء و نظریات عالمانه، خالصانه و دلسوزانه دیگران باعث شکست، هلاکت و سقوط از مسیر ترقی و تکامل است.
مشاوره به معنی رأي و نظر فرد یا افراد ديگري را در انجام کاري یا درباره مسالهای خواستن است که طی آن به تجزیه و تحلیل مساله و انتخاب راهحلهای مناسب مبادرت میشود. مشاوره و راهنمايي نقش بسيار مهمي در زندگي فردی، اجتماعی و حرفهای افراد دارد. مشورت با ديگران و بهره جستن از اندیشهها و نظرات آنان در كارها، همواره مورد تاكيد بزرگان بوده است. وجوه افتراق فکری و عقلی بين انسانها از يكسو و پيچيدگي نظام اجتماعي و ارتباطی از سوي ديگر اين امر مهم را امروزه بيشتر نمایان میسازد.
تعاریف متعددی میتوان برای مشاوره ارائه کرد:
مشاوره یعنی مشورت کردن، و طرح مسائل و مشکلات نزد کسی که اطلاعات، دانش و علم او بالاست.
مشاوره یعنی پیوند عقلهای سلیم با عقل خود و تشریک در عقل عقلاء و بهره جستن از فکر و اندیشه ديگران به منظور دستيابي به توانمنديها و نظرات آنان و استفاده از استعداد و توانمندي عقلی و فکری ديگران برای حل مسائل و مشکلات.
مشاوره يعني مشاركت دادن يا جستن اطلاعات، تواناييها و تجارب در مورد يا موارد خاص. لذا مشاوره به معنی ايجاد يك ارتباط دوطرفه است كه در آن شخصي به شخص ديگر كمك ميكند تا با توجه به نيازهاي اطلاعاتی خود، تصميم درستي بگيرد و بر اساس آن تصميم، عمل کند.
مشاوره يعني گوش کردن به حرفهاي فرد نیازمند اطلاعات، توجه به نگرانيهای او، پيدا کردن راهحل مناسب و اجراي آن. بنابراین، مشاوره چیزی جز گوش فرادادن، تأمل و تفكر کردن و پیشنهاد راهحل مناسب دادن نیست. مشاوره یعنی ابتدا درك نمودن مساله و سپس پیدا کردن راهحل مناسب و در نهایت، هدایت و راهنمایی كردن كه البته به طور جامع صورت گیرد و قابل تحقق باشد.
مشاوره یعنی کمک کردن به یک فرد یا یک گروه تا بتواند مشکلات خود را حل کند و رشد فردی و اجتماعی بهتری داشته باشد. بنابراین، مشاور کسی است که آموزش دیده و با مشکلات، نگرانیها، تضادها، اضطراب و مسائل تصمیمگیری افراد آشناست و روشها و تکنیکها را میداند و میتواند برای حل مشکلات به افراد کمک کند. هدف مشاوره اطلاعاتی، یاری رساندن به یک شخص حقیقی یا حقوقی به منظور حل مشکلات وی، ارائه طرح و نقشه برای آینده وی، تغییر نگرش شخص نسبت به جهان اطراف خود و کمکهایی فکری و اطلاعاتی است. مشاوره اطلاعاتی شامل مطالعه همهجانبه و بررسي عميق مشکلاتي است که فرد با آنها مواجه است و به ارائه نظرات صحيح و مناسب در جهت هدايت فرد منجر ميشود.
مشاوره اطلاعاتی فرايندي است که در آن فرد در نقش دائمي يا موقت مشاور، بپذيرد وقت و توجه خود را صرف فرد يا افرادي کند و به اين طريق به مراجعهکننده فرصتي دهد تا در جهت جستوجو و کشف راهحلهای مناسب به صورتي مدبرانهتر بکوشد. در واقع، مشاور فضايي ايمن و آسوده براي تحقق اين امر ايجاد ميکند.
اهداف مشاوره اطلاعاتی عبارتند از:
o ارضاي نيازهای اطلاعاتی و تأمین اطلاعات مورد نیاز مُراجع؛
o ایجاد تغييرات مناسب در نظام اطلاعاتی مراجعهکننده به منظور فراهم کردن فرصت مناسبتر؛
o آموزش صحيح تصميمگيري بر مبنای اطلاعات؛ و
o حل مساله یا مشکل